به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» از مشهد، محمدسعید شادکار، عضو اندیشکده حکمرانی شریف، در بیست و یکمین نشست اقتصادنا با موضوع ماهیت رمزپولها(بیت کوین) و ابعاد اقتصادی آن به همت هیئت اندیشه‌ورز اقتصاد و الگوی پیشرفت اسلامی حوزه علمیه خراسان به تببین ابعاد مختلف موضوع مستحدثه رمزپولها و بررسی ابعاد اقتصادی آن با حضور طلاب، اساتید و دانشجویان علاقه مند پرداخت.
وی با اشاره به ریشه‌های رمزپولها تصریح کرد: شکل‌گیری رمزپول ها در دنیا به بحران مالی 2008 باز می گردد و این همان بحرانی بود که به‌طور خاص به ضعف نهاد قاعده‌گذار بانک مرکزی در نظارت بر رفتارهای ریسکی برخی از بانکها و مؤسسات مالی و حتی مقررات‌زدایی از آنها به‌وجود آمد.
عضو اندیشه حکمرانی شریف با بیان این که از سوی دیگر نظام ذخیره جزئی هم به بانکها اجازه داد بود که بسیار قدرتمند و بزرگ شوند و از خود رفتارهای ریسکی بروز دهند، خاطر نشان کرد: به همین سبب دولت هم ناچار شد که برای نجات آنها از این بحران بانکی دست به حمایت از این مؤسسات بزند و مسبب فشارهای مالی بسیاری به‌ویژه بر طبقات ضعیف جامعه شود.
شادکار با بیان این که این بحران از آمریکا شروع شد ولی به آمریکا ختم نشد و به‌تدریج کل دنیا را تحت تأثیر قرار داد، به مساله پول مجازی و مشکل خرج مجدد اشاره و عنوان کرد: بنابراین خروج مؤسسات مالی و بانکها از کارکرد اصلی شان که همانا واسطه‌گری مالی بود به سمت فرایند خلق پول و عدم نظارت صحیح بانک مرکزی بر رفتارهای غیرمسئولانه و بعضاً بنگاه‌داری آنها سبب شد که عده‌ای به دنبال سیستم مالی باشند که نیازی به این واسطه‌گری‌های مالی نداشته باشد و بتوان بدون نیاز به آنها یک سیستم مالی منسجم و پایداری داشت.
وی ادامه داد: بنابراین از طریق تکنولوژی پول مجازی این سیستم را راه‌اندازی کردند اما اشکال پول مجازی خرج مجدد بود یعنی در مورد پول مجازی به‌راحتی می‌توان پولی را که صرف خرید چیزی می‌شد دوباره همان را برای خریدهای دیگری هزینه کرد چرا که ماهیت فیزیکی نداشت بلکه کاملاً مجازی بود. لذا همچنان نیاز به نهاد واسطه بود تا چک کند که آیا این پول قبلا خرج شده یا خیر و اگر خرج شده بود دیگر اجازه ندهد که دوباره خرج شود.
عضو اندیشه حکمرانی شریف با اشاره به رمزپولها بیان کرد: در بحبوجه بحران مالی و در تابستان سال 2008 و با توسعه فناوری‌های مالی، در مقاله‌ای توسط فردی با نام کاربری ساتوشی ناکاموتو سیستمی به نام سیستم پولی الکترونیکی فرد به فرد معرفی شد که مشکل خرج مجدد را نداشت و خود افراد بدون واسطه با اتصال به یکدیگر می‌توانستند این سیستم را ایجاد و پایدار سازند.
شادکار با بیان این که در واقع یک شبکه فرد به فرد که همه افراد در فرایند بررسی، ارزیابی و انتقال تراکنش نقش دارند، در این شبکه تراکنش‌هایی را دنبال می کنند که به‌صورت محاسباتی غیرقابل بازگشت هستند، ابراز کرد: این سیستم نه به‌وسیله اقتصاددان‌ها بلکه توسط رمزنگارها طراحی شده بود و تبعاً اشکالاتی به لحاظ طراحی سازوکارهای اقتصادی داشت اما از جهت امنیتی و دقت بسیار فراتر از تصور طراحی شده بود.
وی با بیان این که در ابتدای سال 2009 اولین بلوک از این زنجیره بلاک چین تحت عنوان «جنسیس بلوک» یا بلوک پیدایش نام‌گذاری شد که به طرح نجات بانکی توسط دولت طعنه می‌زند، عنوان کرد: در واقع هدف آنها معرفی سیستمی بود که دیگر نهاد واسطه بانک را نداشته باشد که بخواهد با رفتارهای ریسکی خود جامعه را به خطر بیندازد و نهایتا دولت ناچار شود تا با طرح نجات بانکی آنها را حمایت کند. ایراد اصلی آنها متوجه نظام ذخیره جزئی بانکها بود که برای جامعه بسیار سیستم مخربی است.
مدرس دانشگاه با بیان این که آنچه که بیت کوین در آن ارائه می‌شود بلاک چین است که اولین بلوک آن استخراج شده بود، خاطر نشان کرد: بلاک چین بستری اصلی است که کمک می‌کند این تراکنش‌ها داخل آن انجام، ثبت و قابل رهگیری و بررسی باشد؛ مهم‌تر از رمزپولها و از جمله بیت کوین بستری است که قابلیت‌های بسیاری دارد و می‌توان از جنبه‌های مختلف آن به ویژه برای کشور خودمان در مسائل تحریمی، مسائل اقتصادی و مسائل حقوقی اقتصادی از قبیل نگهداری قراردادها و مالکیت‌ها و... . از آن استفاده کرد .
شادکار با اشاره به سازوکار بلاک چین بیان کرد: نحوه سازوکار بلاک چین این‌گونه است که فردی که می‌خواهد تراکنش مالی انجام دهد به عنوان یک نود یا گره آنرا در شبکه‌ای از گره‌ها مثلاً تورنت با امضای مخصوص خود اعلام و منتشر می‌کند و هر کسی در این شبکه می‌تواند این تراکنش را دیده و چک کند آیا این تراکنش درست هست یانه و در این سیستم همه میتوانند این تراکنش را ببینند ولی هیچ کس نمی‌تواند این تراکنش را تکرار کند و تقلید کند که این همان سازوکاری امضای دیجیتال است که مانع می‌شود که این تراکنش توسط دیگران شبیه‌سازی و جعل شود.
وی با بیان این که سایر گره‌ها علاوه بر آنکه میتوانند تراکنش را ارزیابی و اعتبارسنجی کنند بعلاوه می‌توانستند مجموعه‌ای از این تراکنش‌های معتبر را در قالب بک بلوک دسته‌بندی نمایند که البته نیاز به اثبات کار آن در شبکه داشت که عملیات فنی خاصی را می‌طلبد، گفت: این چنین یک زنجیره‌ای از بلوک‌ها به‌صورت متصل به هم ایجاد می‌شود و این سازوکار اولیه پیشنهادی برای بلاک چین توسط همه گره‌ها بود اما بعدا بلوک‌سازی به گره‌های خاصی که توانایی صرف هزینه‌های بالای آنرا داشتند منحصر شد که به آنها ماینر یا استحراج کننده بلوک می‌گفتند.
عضو اندیشه حکمرانی شریف با بیان این که در بیت کوین ما یک دفترکل توزیع شده داریم که همه افراد یا گره‌ها در شبکه به آن دسترسی دارند و بر اساس آن میتوانند ارزیابی کنند آیا یک تراکنش معتبر هست یا خیر، ابراز کرد: در اینجا همه افراد میتوانند نقشی را که بانک برای ثبت و اعتبارسنجی تراکنش‌ها بر عهده داشت بازی کنند و از حالت متمرکز در دست یک نهاد یا فرد خارج می‌شود.
شادکار با اشاره به تبعات اقتصادی رمزپولها، به برخی از تبعات حاکمیتی آن اشاره و ابراز کرد: اگر رمزپولها و از جمله بیت کوین فراگیرتر شوند باتوجه به اینکه هیچ سامانه متمرکز بر آنها وجود ندارد، نظام پولی فعلی را به‌طور کامل به چالش می‌کشند و بانکها را از موجودیت می‌اندازند چرا که توسط سامانه‌ای مدیریت می‌شود که هر کسی می‌تواند در آن عضو شود و از این طریق قدرت حاکمیتی بانک مرکزی و سیاست‌های پولی را هم به چالش دعوت می‌کند چرا که در بلاک چین همه باید تصمیم بگیرند.
وی ادامه داد: بر این اساس شاهد واکنش‌هایی از سوی بانک‌های مرکزی دنیا بوده‌ایم که برخی آنرا ممنوع اعلام کردند و برخی دیگر نیز آن را به‌صورت دارایی دیجیتال لحاظ کرده و بر آن مالیات وضع کردند. برخی هم آنرا به سمت پول دیجیتال ملی هدایت کردند تا از ابزار بلاک چین در جهت منویات حاکمیت و با در اختیارگذاشتن ابزارهایی برای اعمال حاکمیت استفاده کنند و آنها را توسعه دهند.
مدرس دانشگاه با اشاره به ساز و کار مقابله با تحریم یادآور شد: در مورد ارتباط رمزپولها یا بیت کوین با تحریم، می‌توان با هماهنگی با طرف‌های معاملاتی، یک سازوکار تسویه تعریف کنیم که بتوانیم تعاملات مالی را با طرف‌های معامله ادامه دهیم و عملاً از خطر تحریم‌ها فرار کنیم و یا آنرا دور بزنیم. همچنین بیت کوین می‌تواند به مسئله شفافیت، امنیت و اعتمادسازی طرف‌های معامله کمک کند.
شادکار با اشاره به نظام اطلاعات و اعتبارسنجی اظهار کرد: الآن یکی از مشکلاتی که نظام مالیاتی کشور با آن مواجه است این است که بخاطر عدم اشراف بر تراکنش‌های مالی افراد نمی‌تواند در مورد اخذ مالیات و یا دریافت یارانه تصمیم‌گیری کند ولی در بلاک چین بخاطر اشراف اطلاعاتی همگان، دولت خیلی راحت‌تر با استفاده از این ابزار می‌تواند نظام یارانه‌ای و مالیاتی و در کل نظام اعتبارسنجی خود را با مشارکت جمعی و مردمی اصلاح کند. در واقع دولت و بانک مرکزی باید سامانه‌ای را طراحی کند که مزایای رمزپولها و بلاک چین را داشته باشد و در عین حال سیاست‌های حاکمیتی کشور را نیز حفظ کند.
انتهای پیام ۳۱۳/۴۹
